برای ژان پل بلموندو

هنرمند هرجا رود بر صدر نشیند و قدر ببیند ، این مثل معروف فارسی است اما در سرزمین های ما و اطراف ما چندان مصداقی ندارد.

ویدیویی که میبینید از صفحه رسمی امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه بازنشر شده است ، رییس جمهور یک کشور در مراسم خاکسپاری هنرمندی شرکت می کند که پیش از تولد او در سینما فعالیت داشته است، او در میان همه مشغله های سیاسی اش در این مراسم حضور پیدا می کند تا بار دیگر به مردم کشورش و جهان یادآوری کند مقام یک هنرمند تا چه اندازه است.

 

مکرون یا هر سیاست مدار دیگری در هر گوشه جهان حتی اگر قلبا نسبتی با هنر نداشته باشد ، حتی اگر اصولا اهل ادای دین و احترام هم نباشد به یک دلیل در مراسم تجلیل یا تشییع یک هنرمند یا اهل فرهنگ شرکت می کند تا به مردمش یادآوری کند اصلی ترین دغدغه او و دولتش فرهنگ است ، سیاست مدار با حضور در هر شکل این مراسم می تواند خود را در سویی قرار دهد که مردم هستند ، مهم نیست عملکرد او چیست ، پیش از این و پس از آن چه خواهد کرد ، مهم اینجاست که میداند با اینکه همیشه تصویر و صدایش زنده در رسانه هاست اما این حضور بدون سخنرانی اش در سکوت تاثیرگذار تر از هر نطق و سخنرانی خواهد بود ، به یاد خواهد ماند و مرزها را می پیماید.

یک بار دیگر این چند دقیقه را ببینید ، مراسمی در شان یک هنرمند با نوای موسیقی فیلم حرفه ای که بلموندو در آن نقش آفرینی کرده است ، همه چیز همانند یک سناریو و فیلم سینمایی ، یک تئاتر که گویی ماه ها تمرین شده است به نظر می آید ،محل حضور مردم ، جایگاه ارکستر ، مسیر حرکت تشریفات و تابوت و دکوپاژ دقیق تصویر برای اینکه در سه دقیقه همه اتمسفر آن محل را بی هیچ کلامی تنها با قدرت تصویر و‌ موسیقی به ما ارائه دهد.

 مراسمی که بصورت زنده از اکثر شبکه های تلویزیونی و اصلی فرانسه پخش می شود تا بار دیگر مقام و جایگاه والای هنر یادآوری شود.

اینهمه نظم و برنامه ریزی کار چندان سختی نیست ، احتیاج به برنامه ریزی و کارگردانی فنی و حرفه ای دارد و مهم تر نیازمند درکی است نسبت به مقوله رسانه که آنها به خوبی آن را دریافته اند و از آن به خوبی بهره می برند و ما با تمام پیشرفت های دیجیتال و فنی با همه پیشینه فرهنگی و هنری و آنهمه پرمدعایی هنر نزد ایرانیان است و بس همچنان از ارائه تصویری همه جانبه از فرهنگ و هنر و تمدن خود عاجزیم.

در حین دیدن این ویدیو مدام تصویر تشییع پیکر استاد شجریان و صدها هنرمند نام آشنای دیگر در پیش چشمم مرور میشد.

از مراسمی که همچنان افسوس می خورم چرا باید در زمان کرونا در اوج گمنامی برگزار شود و اگر همدلی مردمان عاشق شجریان نبود حتی در این حد هم برای دولتمردان مهم نبود.

این ویدئو به راحتی به ما یادآوری می کند دقیقا تفاوت ما و آنها در کجاست، تفاوتی که باعث شده ما همچنان برای اثبات آنچه هستیم و بوده ایم ، برای هزاران سال تمدن و داشته هایمان به هر دری بزنیم و دست خالی برگردیم، اما آنها هر موقعیتی حتی سوگواری را به فرصت بدل کنند ، تفاوتی که باعث می شود ذات هنر در آن گوشه جهان برتر از تفاوت های جناحی و سیاسی و تفکری باشد اما در این گوشه جهان به مثابه ابزار نگریسته شود ، تفاوتی که باعث شده معنای شعور و فرهنگ در این سو و آن سوی جهان تا این اندازه متفاوت باشد ...

در پایان فقط حسرتی می ماند و سکوتی تلخ...

نوید جعفری شهریور ۱۴۰۰